Η λαϊκή εξέγερση του 1925 στα Τρίκαλα

Η Κόκκινη

Δευτέρα

Τρίκαλα 2 Φεβρουαρίου 1925 
………………………………………

Το χρονικό μιας αιματοβαμμένης Εντολής

Του Βασίλη Πάνου

Από τις Εκδόσεις: «Αγαπώ την Πόλιν»

Σελίδες: 416

Ένα βιβλίο για τη θυσία των Τρικαλινών εργατών και αγροτών, τους διωγμούς των αγωνιστών, τις συλλήψεις, τις φυλακίσεις σ’ ανήλια κελιά, την εκμετάλλευση ανήλικων παιδιών, τη βία και την αδικία εναντίον όσων πολέμησαν για την Πατρίδα. Ένα βιβλίο για τις συνθήκες εργασίας σε μία όχι και τόσο μακρινή Ελλάδα και τους αγώνες για την ανατροπή τους. Ένα βιβλίο για τον πόνο και το αίμα που πότισαν τους αγώνες για Γη, Κοινωνική Δικαιοσύνη και Ελευθερία.

Η «Κόκκινη Δευτέρα» είναι το νέο βιβλίο του συγγραφέα Βασίλη Πάνου και αποτελεί ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο για τα γεγονότα που συντάραξαν την πόλη των Τρικάλων, για τα γεγονότα που σημάδεψαν ολόκληρη την ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

Πρόκειται για το 8ο βιβλίο της Πολιτιστικής Κίνησης «Αγαπώ την Πόλιν», η οποία δραστηριοποιείται σε πλείστες κοινωνικές, οικολογικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις και δραστηριότητες. Η «Κόκκινη Δευτέρα» εντάσσεται και αποτελεί το 4ο βιβλίο της Ιστορικής Σειράς και αποτελεί μια σημαντική ιστορική καταγραφή για τα γεγονότα που άλλαξαν το ρου της ελληνικής και της παγκόσμιας ιστορίας των κοινωνικών αγώνων των λαών.

Το βιβλίο περιλαμβάνει την Εισαγωγή και το Πρώτο μέρος με τίτλο: «Πώς γινόταν η σπορά 

και ο θερισμός.» Ακολουθεί το Δεύτερο μέρος με τίτλο: «Αγώνες για Γη και Κοινωνική Δικαιοσύνη», το Τρίτο μέρος, το οποίο περιλαμβάνει το επίμαχο «Χρονικό ενός Προαναγγελθέντος Θανάτου» και τέλος, το κεφάλαιο με τίτλο «Μέρες και Νύχτες των Ανήλιων κελιών». Στο τελευταίο μέρος περιλαμβάνονται  τα κεφάλαια με τίτλο: « Ο Επίλογος μιας Ιστορικής Δίκης» και «Η κοινωνική σημασία της Κόκκινης Δευτέρας». Το κείμενο συνοδεύει πλήθος ιστορικών ντοκουμέντων, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και σημαντικά τεκμήρια της εποχής και των γεγονότων.

Μικρά αποσπάσματα  του βιβλίου:

«Στις 2 Φεβρουαρίου ο ενορχηστρωτής εκτέλεσε την τελευταία στροφή του αιματοβαμμένου ορατόριου. Τα όργανα βρίσκονταν όλα επί σκηνής και περίμεναν την Εντολή. Οι σάλπιγγες ήχησαν και ο εκκωφαντικός ήχος έσπασε το ποτήρι της οργής την ώρα του δευτεριάτικου εβδομαδιαίου παζαριού. Χιλιάδες Τρικαλινοί, εργάτες, επαγγελματίες και αγρότες κατέκλυσαν τις κεντρικές πλατείες και τους δρόμους της πόλης. Η στάση των αρχών να εμποδίσει την ανθρωποθάλασσα να διαδηλώσει και να εκφράσει το δικαίωμα της δυσαρέσκειάς της για τις φυλακίσεις, τις εξορίες, τους διωγμούς, το καθεστώς τρόμου, βίας και αδικίας που είχε εξαπολυθεί εδώ και πολύ καιρό, φόρτισε την οργή και την

αγανάκτηση. Το καθεστώς αρνιόταν να παραλάβει ακόμη και τα ψηφίσματά τους.»

«Η λαοθάλασσα των διαδηλωτών ξεχύθηκε και από τις δύο γέφυρες στο δρόμο που οδηγούσε προς τη Νομαρχία. Μπράβοι και μυστικοί αστυνομικοί ακροβολιστήκανε κατά μήκος του δρόμου παρακολουθώντας την πορεία, έτοιμοι να δημιουργήσουν επεισόδια και να προκαλέσουν τους διαδηλωτές. Η πορεία των διαδηλωτών, όταν έφτασε μπροστά από τη Νομαρχία και το κτίριο της Αστυνομίας που βρισκόταν δίπλα, μέσω μιας επιτροπής (Απόστολο Τσία, Σταύρο Καραγκούνη και Γρηγόρη Γκόγκο) ζήτησαν να επιδώσουν το ψήφισμα στον Νομάρχη. Ο Νομάρχης αρνήθηκε να παραλάβει το ψήφισμα και να δεχτεί την Επιτροπή, δίδοντας έτσι το έναυσμα της εκρήξεως της οργής..»

«Οι κάννες των όπλων των στρατιωτών στράφηκαν εναντίον των διαδηλωτών αλλά πυροβόλησαν στον αέρα. Στα πρόσωπα των διαδηλωτών είδαν τους πατεράδες αγρότες τους και τους εργάτες θείους τους. Τα πιστόλια όμως αξιωματικών του στρατού και αστυνομικών βγήκαν από τις θήκες τους και έριχναν στο “ψαχνό”, εκτελώντας εν ψυχρώ όσους βρίσκονταν μπροστά τους. Οι σφαίρες έβρισκαν όλες τον στόχο τους. Για μια στιγμή κανείς δεν πίστευε ότι οι πυροβολισμοί ήταν αληθινοί και ο κόσμος εξακολουθούσε ακόμη να διαμαρτύρεται, σαν να βρίσκονταν σε μια γιορτή, όπου οι καλεσμένοι πανηγύριζαν με ομοβροντίες άσφαιρων πιστολιών.

Οι δρόμοι βάφτηκαν κόκκινοι προδίδοντας την αφέλειά τους. Τα ματωμένα κορμιά που γέμιζαν τους δρόμους, βουτηγμένα μέσα στο αίμα, κομμάτιασαν και τις τελευταίες ψευδαισθήσεις τους. Τα πιστόλια “μπράουνιγκ” των αξιωματικών και των αστυνομικών άδειαζαν και ξαναγέμιζαν και έριχναν πάλι στο «ψαχνό».

“Τα αίματα που τρέχαν είχαν χρωματίσει τα πεζοδρόμια και το θέαμα ήταν απερίγραπτο. Όσο να καθαρίσουν το χώρο δοκιμάσαμε όλοι συγκλονιστικά αισθήματα. Εγώ ιδιαίτερα, με τα νιάτα μου τραυματισμένα, είχα νιώσει πολύ βαθιά το χτύπημα.”

(Νίκος Παππάς, Ο ΠΡΩΤΟΤΟΚΟΣ)

«Οι πυροβολισμοί συνεχίζονταν για κάμποση ώρα αλλά όλο και πιο σποραδικά, με τους διαδηλωτές οι οποίοι, μην έχοντας άλλη δίοδο διαφυγής, εισέβαλαν στα παρακείμενα μαγαζιά για να γλυτώσουν από τον καταιγισμό των σφαιρών. Όταν διαλύθηκε το πλήθος, στο δρόμο και στα πεζοδρόμια έμειναν μόνο τα άψυχα κορμιά των δολοφονημένων διαδηλωτών και των τραυματισμένων. Οι οιμωγές από τους πόνους σκεπάζονταν από τα σποραδικά

κροταλίσματα των περιστρόφων, των οποίων ο κρότος έστελνε το μήνυμα ότι σε όποιον θα παρέμεινε ακόμη στο πεδίο βολής, η επόμενη σφαίρα θα έγραφε το όνομά του.»

«Λίγες ώρες αργότερα, οπλισμένες ομάδες «Λευκής τρομοκρατίας” εισέβαλαν πόρτα - πόρτα σε σπίτια “υπόπτων” και από κάθε σοκάκι της πόλης πρόβαλαν αλυσοδεμένες σκιές που προπορεύονταν υπό την απειλή τουφεκιών και πιστολιών “μπράουνιγκ”. Ομάδες στρατού κατέλαβαν τα γραφεία των ταχυδρομείων, των τηλεφωνείων, του τύπου και άλλων μεταφορικών μέσων. Όλοι και όλα υπάκουαν στην Εντολή να μη φύγει καμιά πληροφορία ανεξέλεγκτη για τα αιματηρά γεγονότα που πριν λίγο συγκλόνισαν το κέντρο των Τρικάλων.»

Ένα αιματοβαμμένο χρονικό ίδιο με τα πρόσφατα γεγονότα της Τυνησίας, της Αιγύπτου και άλλων μουσουλμανικών χωρών.

 Άοπλοι διαδηλωτές εκτελούνται και εδώ εν ψυχρώ επειδή ζητούσαν να σταματήσει η στρατοκρατική και αστυνομική βία του καθεστώτος, το οποίο χρησιμοποιώντας την ίδια συνταγή του «κομμουνιστικού κινδύνου», όπως και την περίοδο 1967 - 1974, ασκούσε μια πρωτοφανή σκοταδιστική και μεσαιωνική βία και τρομοκρατία, στερώντας από τους πολίτες το δικαίωμα να εκφράσουν οποιαδήποτε διαμαρτυρία και κοινωνική αξίωση.

Τι έγραφε ο Ευρωπαϊκός τύπος εκείνων των ημερών: Η γαλλική “ΦΙΓΚΑΡΩ»: «Η Ελλάς κυβερνάται διά δικτατορικών μέσων. Ο περί Τύπου νόμος, αληθές τερατούργημα, απαγόρευσε την επίκρισιν των πολιτικών γεγονότων και προσετίθεντο εις τον στρατιωτικών Νόμον και τα Στρατοδικεία.» Η αγγλική «ΝΤΑΙΗΛΥ ΜΑΙΗΛ»: «Το ξίφος παραμένει ο απόλυτος κύριος της Ελλάδος». Η «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ»: «Εν τη πραγματικότητι η «Ελληνική Δημοκρατία» δεν υφίσταται, οι σωτήρες επιβαρύνον εισέτι την κατάστασιν της Ελλάδος. Ο Λαός δεν έχει πλέον εμπιστοσύνη στο καθεστώς όπερ του παρέχει μόνον απογοητεύσεις. Η στρατιωτική δικτατορία φέρει εν εαυτή τον σπόρον όστις θα θανατώσει.». Η «ΛΙΜΠΕΡΤΕ»: «Οι Στρατιωτικοί σύνδεσμοι οίτινες καταδυναστεύουν πάντοτε τας Αθήνας, δεν αφήνουν να καταργηθεί ο στρατιωτικός Νόμος και η Λογοκρισία από του 1922.» Ο «ΧΡΟΝΟΣ»: «Ουδείς όμως δύναται να ειπεί τι θα είναι το καθεστώς αύριο εις μίαν χώρα ένθα οι στρατιωτικοί παύουν και διορίζουν τας Κυβερνήσεις και ένθα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με δικτατορικά δικαιώματα πίπτει εις την πρώτη διαταγή όπως και οι υπουργοί με την πρώτη διαταγή του αρχηγού της δημοκρατικής φρουράς.»

Μέρες και Νύχτες όμοιες με την Εξέγερση του Πολυτεχνείου

Ο ενορχηστρωτής «ταχτοποίησε» το σενάριο των γεγονότων (όπως έκανε και με την εξέγερση του Πολυτεχνείου) και δεκάδες Τρικαλινοί πολίτες, ακόμη και ηλικιωμένες γυναίκες οδηγούνταν στα ανήλια κολαστήρια της Λάρισας. Ένας νέος Γολγοθάς ξεκινούσε με τη φυλάκιση δεκάδων αγροτών, εργατών, επαγγελματιών και προοδευτικών αστών, που συνοδευόταν από βασανισμούς, εξευτελισμούς, ταπεινώσεις, εξορίες και καταδίκες αθώων πολιτών.

«Μήτε ψωμί μας έδωσαν, μήτε νερό. Ακούς; Μήτε νερό!»

«Αγαπώ την Πόλιν» | Κίνηση Πολιτιστικής Παρέμβασης Για τον Πολιτισμό, την Οικολογία, την Κοινωνία

Τηλ. Διαθεση-επικοινωνίας: 2431033259 |  Email: info@agapo.gr