Η «ΚΟΚΚΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ» 2 Φεβρουαρίου 1925

Η «ΚΟΚΚΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΑ» 2 Φεβρουαρίου 1925

Του υποναύαρχου ΠΝ ε.α. Νίκου Γκόγκου.  

20-1-2012.

Αφορμή του παρόντος σημειώματος στάθηκε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα στα Τρίκαλα και είχε την καλοσύνη να μου το προσφέρει τιμητικά ο συγγραφέας  του βιβλίου, Βασίλης Πάνος.

Τίτλος του βιβλίου «η Κόκκινη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1925».

Κεντρικό θέμα...

του βιβλίου των 414 σελίδων είναι τα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν στα Τρίκαλα τη Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου 1925. Του εύχομαι καλή πορεία στο βιβλίο του.

Με τα γεγονότα της 2ας Φεβρουαρίου 1925 ασχολήθηκα πρώτη φορά το 2002. Παρουσίασα τότε 

ένα πόνημα στη γιορτή του Αγρότη, στο Ρίζωμα. Παρουσίασα  τα γεγονότα όπως περιορισμένα τα 

 γνώριζα από τις ελάχιστες αφηγήσεις του παππού μου Γρηγόρη Γκόγκου, και από τις αφηγήσεις άλλων που άκουσαν για αυτά. Το ενδιαφέρον πολλών συμπατριωτών για περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά κυρίως η αμφισβήτηση από μερικούς άλλους ότι δεν συνέβησαν στα Τρίκαλα αυτά, με υποχρέωσαν σε αναζήτηση πιστικών αποδείξεων.

Έτσι βρήκα εφημερίδες της εποχής, πληροφορήθηκα τα ονόματα των νεκρών, συνάντησα συγγενείς των νεκρών,  διαμόρφωσα άποψη και γνώση για τους  πρωταγωνιστές των γεγονότων.

Εκείνη τη Δευτέρα, 2 Φεβρουαρίου 1925, πραγματοποιήθηκε αγροτικό συλλαλητήριο στην κεντρική πλατεία των Τρικάλων. Μετά τις ομιλίες  σχηματίστηκε 3μελής επιτροπή για να επιδώσει το ψήφισμα στο Νομάρχη. Ο Νομάρχης δεν ήθελε να παραλάβει το ψήφισμα, και κάλεσε σε βοήθεια το στρατό για  να διαλύσει το πλήθος που συγκεντρώθηκε στη νομαρχία. Κατέφθασε το 5ο Σύνταγμα Πεζικού με το διοικητή του αντισυνταγματάρχη Καβράκο. Αποφασίστηκε η βιαία διάλυση του πλήθους. Έπεσαν μερικοί πυροβολισμοί στον αέρα. Το πλήθος δεν διαλύονταν. Δόθηκε το σύνθημα του πυρός. Άρχισαν να βάλουν και τα δύο οπλοπολυβόλα που εγκατέστησε ο Καβράκος στη σιδερένια γέφυρα. Γέμισε αίμα αθώων η οδός Ασκληπιού. Εκεί ήταν τότε η νομαρχία. Σκοτώθηκαν 7 τουλάχιστον άτομα και πολλοί τραυματίστηκαν.  Σκοτώθηκαν ο Μιχάλης Ράδος ξυλουργός, ο Γιώργος Ντάλας καρεκλάς, ο Νίκος  Νταβάρας καπνεργάτης, ο Νίκος Σταυρίκος εργάτης, ο Κώστας Βουτσελάς γεωργός από τον Πυργετό, ο  Δημήτρης Κούτρας γεωργός από τις Καρυές και ένα κοριτσάκι 12 χρονών.

Υπεύθυνοι για την απρόσμενη αυτή εξέλιξη της κατάστασης ήταν ο νομάρχης που δεν παρέλαβε το ψήφισμα και ο αντισυνταγματάρχης Καβράκος που διέταξε πυρ, χωρίς να καταβάλει καμιά προσπάθεια για την αποφυγή του. Πήγε στη νομαρχία προετοιμασμένος για το μακελιό. Στο στρατοδικείο της Λάρισας οδηγήθηκαν και καταδικάστηκαν τα θύματα. Για τους θύτες νομάρχη και Καβράκο καμία εξέταση ή ποινή για τις άστοχες και εγκληματικές παραλήψεις/ενέργειές τους. Το νομάρχη τον διατήρησαν στη θέση του μέχρι τον Ιούλιο του 1925, οπότε απολύθηκε από νομάρχης.

Τον Καβράκο τον άφησαν για 10 ακόμη χρόνια   διοικητή στα Τρίκαλα, για …να νουθετεί τους ανεπιθύμητους σε άλλα στρατόπεδα στρατιώτες και να καλλιεργεί λαχανόκηπους. Αργότερα οι φίλοι του Μεταξάς και Τσολάκογλου τον έκαναν υποστράτηγο και τον τοποθέτησαν Φρούραρχο των Αθηνών. Στις 27 Απριλίου 1941 παρέδωσε την πόλη των Αθηνών στο Γερμανό κατακτητή, μετά την ατιμωτική ανακωχή του Τσολάκογλου με τους Γερμανούς εισβολείς.

Δεν αμφισβητήσαμε την πολεμική δραστηριότητα του Καβράκου. Η συμμετοχή του σε μάχες και πολέμους, μαζί με όλους τους Έλληνες, ήταν καθήκον και υποχρέωσή του. Δεν του έδινε όμως κανένα δικαίωμα, επιστρέφοντας  στη γενέτειρά του ως διοικητής του στρατοπέδου, να προκαλέσει, σχεδόν αναίτια και χωρίς προσπάθεια για την αποφυγή των, σκοτωμούς, τραυματισμούς,  ορφάνια, πόνο, θρήνο, και θλίψη σε πάρα πολλές οικογένειες στα Τρίκαλα.

Για την πολεμική του δραστηριότητα και την προσφορά του στην Πατρίδα θα μπορούσε το ΓΕΣ να τιμήσει τον Καβράκο οπουδήποτε  αλλού θα το έκρινε σκόπιμο. Στα Τρίκαλα όμως γιατί; Τι να θυμόμαστε από τον Καβράκο; Τι να παραδειγματιζόμαστε και τι να τιμούμε στο πρόσωπό του; Τους νεκρούς, την ορφάνια, τους διωγμούς, τον πόνο, το φόβο, τις δίκες;  Τι;

Τον Ιούνιο του 2010 το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο Τρικκαίων,  μετά από εισήγησή μας, αποφάσισε  ομόφωνα τα παρακάτω:

Α. Να τιμάται η 2α Φεβρουαρίου 1925 την πρώτη Κυριακή του κάθε Φλεβάρη.

Β. Μία πλατεία της πόλης να λάβει το όνομα «Αγροτική και Λαϊκή Εξέγερση 2 Φεβρουαρίου  1925». Εκεί θα κατασκευαστεί μνημείο με τα ονόματα των νεκρών.

Γ. Η οδός Καβράκου να μετονομαστεί σε οδό 2ας Φεβρουαρίου 1925.

Μέχρι τώρα από την παρούσα Δημοτική Αρχή υλοποιήθηκε η πρώτη απόφαση πέρυσι με επιμνημόσυνη δέηση και ομιλία στο Μητροπολιτικό Ναό, παρουσία του Μητροπολίτου και αρχών του νομού Τρικάλων.

Φέτος θα τιμηθεί η 2 – 2 – 1925 την πρώτη Κυριακή του Φλεβάρη, υπό την αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων στις 5- 2- 2012.  Η εκδήλωση περιλαμβάνει επιμνημόσυνη δέηση στο Μητροπολιτικό Ναό παρουσία των αρχών, με ομιλητή τον πρόεδρο της Ένωσης των Ελλήνων Λογοτεχνών των 5 Ηπείρων, συγγραφέα και συμπατριώτη μας κ. Βάιο Φασούλα και ομιλία στη μικρή πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης 2-2-1925 από το μέλος της πρωτοβουλίας πολιτών για την 2α Φεβρουαρίου 1925 δικηγόρο κ. Χρήστο Σταμόπουλο. .

Στις 19-1-2012 το Δημοτικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα να ονομαστεί η μικρή  πλατεία  που σχηματίζεται στη συμβολή των οδών Ασκληπιού και Ιπποκράτους, σε πλατεία Αγροτικής και Λαϊκής Εξέγερσης 2ας Φεβρουαρίου 1925. Στο χώρο αυτό θα αναγερθεί μνημείο με τα ονόματα των νεκρών εκείνης της ημέρας.

Αργότερα θα εξεταστεί η αλλαγή του ονόματος της οδού Καβράκου σε οδό 2ας Φεβρουαρίου 1925 και θα δοθούν σε δρόμους της πόλης τα ονόματα των νεκρών.

Ως είναι γνωστό , στα Τρίκαλα και στις Καρυές υπάρχουν οι οδοί Καβράκου και Δημητρίου. Κούτρα αντίστοιχα. Ο Δημ. Κούτρας είναι ένας από τους νεκρούς. Με αίτησή μου στο Δήμο Τρικκαίων ζήτησα να πληροφορηθώ το χρόνο και το αιτιολογικό της ονοματοδοσίας των.