Διαβάζω για τα Τρίκαλα

BΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Πρόσωπα, καταστάσεις και γεγονότα αναγνωρίσιμα και υπαρκτά σε κάθε μικρή και μεγάλη πόλη της Ελλάδας

Της Θάλειας Θεοχαράκη

«Οι Συμμορίες της Πόλης» τιτλοφορείται το νέο βιβλίο του συμπολίτη μας Βασίλη Πάνου και αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη για τα λογοτεχνικά δρώμενα καθώς περιδιαβαίνει κανείς τις 440 σελίδες του μυθιστορηματικού  έργου του, το οποίο απαρτίζεται από τρεις πράξεις.

Στο πρώτο μέρος μέσα από 18 μυθιστορίες  σκιαγραφούνται  σημαντικά  γεγονότα  των Τρικάλων, αρχίζοντας από την «Νερογεννημένη», που αποτελεί  μια μικρή εισαγωγή του πρώτου μέρους του 

βιβλίου, όπου ο αναγνώστης γνωρίζει την αρχή και τη γέννηση  της πόλης και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Ακολουθούν με τους υπότιτλους: ο «Αλή Πασάς», «Το Δεσποτάτου του σταυρού», «ο Χαλασμός στο Καστράκι», ο «Καπετάν Παλιούρκας και οι 40 Κλέφτες», τα «Καλύβια καίγονται», ο «παπα-Δημήτρης», η «Κατάληψη της Θεσσαλίας», οι «Οθωμανοί ξανάρχονται», ο «Κομισάριος και οι Κολιγιάδες», «Πόλεμος- πόλεμος», ο «Ξεριζωμός», «Μήτε ψωμί, μήτε νερό», «Ελιά- ελιά και Κώτσο Βασιλιά», «Τάκα-τάκα ο αργαλειός μου», τα «Αμερικάνικα σκαρπίνια», η «Ματωμένη βεντέτα» και  «Ελλάς Ελλήνων Αμερικανών».

Το πρώτο μέρος αποτελεί μια μυθιστορηματική εξιστόρηση που αρχίζει από την πρώτη  επανάσταση στη Θεσσαλία, η οποία σημαδεύτηκε από πολλά δραματικά γεγονότα και τον μαρτυρικό θάνατο του Παπα-Θύμιου Βλαχάβα, η οποία αποτέλεσε την απαρχή της επανάστασης του 1821. Στη συνέχεια ακολουθούν μια σειρά από αποτυχημένες και προδομένες εξεγέρσεις και συγκρούσεις, όπως  το 1854, ο ελληνοτουρκικός πόλεμος το 1878, όπου οι μεγάλες δυνάμεις της εποχής ακύρωσαν την  απελευθέρωση της Θεσσαλίας και τρία χρόνια αργότερα οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές δυνάμεις της εποχής επέβαλαν το δεύτερο Μνημόνιο στην Ελλάδα με το ξεπούλημα της Θεσσαλίας στους φεουδάρχες-τσιφλικάδες της Ευρώπης. Ο πόλεμος των 30 ημερών το 1897.Η κατάληψη της Θεσσαλίας το 1881 και των Τρικάλων από το ελληνικό βασίλειο μέσα από τις αναμνήσεις ενός νέου δικηγόρου και άλλων πρωταγωνιστών του μυθιστορήματος μας δίνουν την ευκαιρία να δούμε πώς ολοκληρώθηκε η πλήρης κατοχή της θεσσαλικής γης και η υποταγή των Θεσσαλών σε μια νέα δουλοπαροικία.

Οι αιματηρές αγροτικές εξεγέρσεις και ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος για τη λεηλασία και την κατοχή των νέων πλουτοπαραγωγικών πηγών  της Μέσης  Ανατολής. Η Μικρασιατική καταστροφή από τους νικητές του 1^ου Παγκοσμίου πολέμου που χτίζουν ένα φασιστικό τέρας για να εμποδίσουν την Ρωσική επανάσταση και την επιρροή της, που απλώνεται σιγά-σιγά σε όλη την Ευρώπη. Το φασιστικό τέρας  που σπέρνει τον θάνατο  στην  αιματηρή εξέγερση στα Τρίκαλα το 1925  ζωντανεύετε μέσα από τις διηγήσεις της «κόκκινης» Αλέκας και άλλων προσώπων της μυθιστορίας.

 Από τις πολιτικές συνθήκες  του Μεσοπολέμου αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης πώς οι Μεγάλες Ευρωπαϊκές δυνάμεις δημιούργησαν μια ντόπια ολιγαρχική τάξη και μια ξενόδουλη πολιτική ελίτ,  η οποία επιβάλλεται με συνεχή νοθεία των εκλογικών αποτελεσμάτων και συνεχών στρατιωτικών πραξικοπημάτων, ετοιμάζοντας για λογαριασμό τους το δεύτερο γύρο της σύγκρουσης των Ευρωπαϊκών δυνάμεων για τον έλεγχο και τη κατοχή του πετρελαίου με πεδίο σύγκρουσης και τα Τρίκαλα.

Το 1941 τα Τρίκαλα δέχονται τον πρώτο ανηλεή βομβαρδισμό και οι Τρικαλινοί γεύονται την κτηνώδη βία των Γερμανών  και τη Γερμανική Κατοχή, όπως μαρτυρείται μέσα από τις δοκιμασίες μιας νεαρής υφάντριας της Αγίας Μονής.  Την Γερμανική Κατοχή την ακολουθεί η Αμερικάνικη κατοχή που εισβάλει για πρώτη φορά με αεροπορική επιδρομή και δοκιμάζει για πρώτη φορά τις βόμβες νάπαλμ και την ολοκληρώνει με μια δεύτερη εισβολή με τανκς το 1967, όπου και πάλι οι Αρχές παραδίδουν την πόλη στους νέους εισβολείς, όπως μας αφηγείται ο κυρ-Βασίλης που επέστρεψε από τις χώρες των Λαϊκών Δημοκρατιών και δοκιμάζετε από το σκληρό πρόσωπο του στρατιωτικού καθεστώτος της Αμερικάνικης χούντας.

Το δεύτερο μέρος του βιβλίου φωτογραφίζει καταστάσεις και γεγονότα που διαδραματίζονται από νέα πρόσωπα σε μια νέα πόλη, την Τρίκκακη, υπό τον τίτλο: «Άρτος και θεάματα», που αποτελεί την εισαγωγή του δεύτερου μέρους του μυθιστορήματος, όπου ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με τα χαρακτηριστικά και τα ήθη της νέας εισβολής στη νέα πόλη. Από τότε στην Τρίκκακη επιβάλλεται μια νέα κυριαρχία και εγκαθιδρύεται μια νέα οικονομική τάξη και εξουσία από την  ΕΧΕΝ, την Ένωση Χωρών Ενιαίου Νομίσματος.

 Το νέο οικονομικό σύστημα μοιάζει με τα παλιά φεουδαρχικά οικονομικά συστήματα και την εξουσία την ασκούν φεουδαρχικές συμμορίες, οι οποίες οι περισσότερες προέρχονται από την τάξη των μαυραγοριτών και των παρακρατικών σωμάτων της Γερμανικής Κατοχής με τους υπότιτλους: «Έγκλημα χωρίς τιμωρία», ο «Στάθης Ταλαιπωρημένος», η «Επικίνδυνη αποστολή», ο «Άρχοντας του Κάμπου», οι «Λασπο-μονομαχίες», τα «Μπαξίσια-μίζες και πεσκέσια», ο «Παπαταπέρνης», ο «Πρασινογάλαζος λόφος», «Προσοχή σκύλος», η «Πίτα ολόκληρη και ο σκύλος χορτάτος», «Εξέγερση στον Μυλοπόταμο», οι «Ρομαντικοί και οι πραγματιστές», η «Πίτα της συναλλαγής», τα «φερέφωνα της πόλης», οι « Έμποροι του λευκού θανάτου», «Τζάμπα δε θα δουλεύω», ο «Μάγος Κάγιας Μουγιας»,  «Οι Αγάδες της διαπλοκής», τα «Σκουπίδια της συναλλαγής»,  οι «Πύθωνες και οι κένταυροι», τα «Σκουπίδια στον γείτονα», «Σος στο ποτάμι μας», το «Ξεκοκάλισμα των πακέτων», «Μακάβρια ανακάλυψη», ο «Δεκέμβρης της οργής», η «Επάνοδος των αποβλήτων», τα «ψάρια πεθαίνουν κολυμπώντας» και «Δυστυχώς χρεοκοπήσαμε».

Πρόκειται για  μια περίοδο της νέας πόλη όπου οι νέοι Μαυραγορίτες  φεουδάρχες και άλλοι διαπλεκόμενοι παράγοντες και πρόσωπα διαπλέκονται με όλες τις επιμέρους εξουσίες και ιδιαίτερα με την τέταρτη εξουσία του τύπου και μέσα από τη διαπλοκή των εξουσιών και θεσμών διαμορφώνουν ένα νέο κατοχικό και διεφθαρμένο καθεστώς, οδηγώντας τους κατοίκους της πόλης σε μια νέα δουλοπαροικία, όπου οι περισσότεροι κάτοικοι  ζουν μέσα σε ανήλια τετραγωνισμένα τσιμεντένια  κτήρια, άθλια  καταλύματα και φορτηγο-οικίες όπου στοιβάζονται οι εξαθλιωμένοι πρόσφυγες που καταφθάνουν κατά χιλιάδες από γείτονες εμπόλεμες χώρες.

 Στο τρίτο μέρος του βιβλίου με τους υπότιτλους: «Η Επτάπυλη Μπανκούφεν Μπανκ» και η «Πεντάπυλη Φέιντ  Χούβερμπανκ» αποκαλύπτεται μια πρωτόγνωρη συνομωσία η οποία έχει υφανθεί από την πιο ισχυρή χώρα της ΕΧΕΝ, η οποία προσπαθεί το μέγεθος και τα βάρη μιας οικονομικής καταστροφής της ΕΧΕΝ να τα φορτώσει στα πιο αδύναμα μέλη της Ένωσης με ένα νέο Μνημόνιο, η οποία προκειμένου να επιβάλει τη θέληση της δε διστάζει να εισβάλει στις αδύνατες χώρες του Νότου με τους αστερόκρανους, δημιουργώντας  εστίες εμφυλίου πολέμου και εμπόλεμων συρράξεων με γείτονες χώρες προκειμένου να εξυπηρετήσει  τα οικονομικά συμφέροντά της.

Στο μικρό επιμύθιο του βιβλίου στην Τρίκκακη μετά από κάποια χρόνια όλα ανατρέπονται και η πόλη έχει αλλάξει και πάλι το όνομα της και τα πρόσωπα του μυθιστορήματος αλλάζουν και εκείνα και αναλαμβάνουν, άλλα νέους ρόλους και άλλα μέσα από προσωπικές ανατροπές ζουν προσαρμοζόμενα  στις νέες οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στην Χώρα.

Συνοψίζοντας θα μπορούσε να ειπωθεί ότι  το μυθιστόρημα του Βασίλη Πάνου «Οι Συμμορίες της Πόλης» αφορά  πολλές  πόλεις τόσο της Ελλάδας όσο και του ευρύτερου κόσμου καθώς πολλά αντίστοιχα πρόσωπα, γεγονότα και καταστάσεις του μυθιστορήματος είναι αναγνωρίσιμα και υπαρκτά σε κάθε μικρή και μεγάλη πόλη της Ελλάδας και αυτό κάνει το μυθιστόρημα του Βασίλη Πάνου να ξεφεύγει από τα στενά όρια, μόνο μιας  συγκεκριμένης πόλης.

Εύχομαι στον συγγραφέα να μας χαρίσει και άλλες ευχάριστες εκπλήξεις στη λογοτεχνική πορεία του.

 Θάλεια Θεοχαράκη

thaleiatheoxaraki@gmail.com